Od czego zależy trwałość opon?
Co wpływa na żywotność opon w Twoim samochodzie i co możesz zrobić, by opony służyły Ci jak najdłużej? Sprawdźmy to!
Na początek aż dwie dobre wiadomości:
- Wiedza na ten temat może pomóc Ci obniżyć wydatki związane z eksploatacją ogumienia.
- Możesz wydłużyć żywotność opon w swoim samochodzie – w tym artykule podpowiadamy jak to zrobić.
Przekonajmy się, co wpływa na trwałość opon i które modele gwarantują najdłuższe przebiegi.
Z artykułu dowiesz się:
- Jak dbać o opony
- Co ma wiek do zużycia opon
- Jak opony wpływają na środowisko naturalne
- Jak przedłużyć żywotność opony
Jak sprawić, by opony służyły dłużej?
Możesz mieć wpływ na trwałość ogumienia w Twoim samochodzie. Ba, jesteś nawet w stanie zrobić całkiem sporo, żeby przedłużyć żywotność opon.
Maksymalny okres eksploatacji opony to czas, przez który zachowuje ona swoje parametry, gwarantując prawidłowe osiągi i bezpieczną jazdę.
Podzielmy dla uproszczenia te działania na dwie główne grupy czynności, związane z:
- codzienną eksploatacją ogumienia,
- przechowywaniem opon (lub całych kół).
Jak uniknąć błędów w eksploatacji opon i co możesz zrobić, żeby wydłużyć ich żywotność? Zapraszamy do lektury naszego poradnika!
Jak dbać o opony
Oto kilka sposobów na to, by jak najdłużej użytkować swój nowy komplet opon!
1. Utrzymuj właściwe ciśnienie
Prawidłowe ciśnienie sprawia, że opona lepiej trzyma się drogi (szczególnie w sytuacjach: hamowania, pokonywania zakrętów, odprowadzania wody) i zapewnia dłuższe przebiegi.
Odchylenia od przewidzianej przez producenta auta normy powodują szybsze i nierównomierne ścieranie się bieżnika opony.
- Jazda ze zbyt niskim ciśnieniem może nieodwracalnie zniszczyć strukturę (oplot) opony. Powoduje wycieranie się bieżnika na brzegach (jego środkowa część “zapada się” i mniej dotyka drogi). Przy okazji warto pamiętać, że zbyt niskie ciśnienie powoduje zwiększone zużycie paliwa.
- Zbyt wysokie ciśnienie to szybkie wycieranie środkowej części bieżnika (opona wydyma się jak balon), a w ekstremalnych przypadkach – pęknięcie opony.
W taki sposób opona styka się z nawierzchnią drogi zależnie od tego, jak jest napompowana.
Wynik badania dokumentujący zużycie opony zależnie od ciśnienia powietrza.
Czerwony obszar oznacza największe obciążenie, a co za tym idzie zużycie. Dbaj o to, aby opony miały właściwe ciśnienie. Dzięki temu pojedziesz dalej i bezpieczniej:
- opony będą stykać się z drogą równomiernie i pełną szerokością (będą się wolniej zużywały),
- ciężar samochodu rozłoży się na większej powierzchni, a opony zachowają optymalne właściwości jezdne (hamowanie, odprowadzanie wody, trzymanie na zakrętach).
Jakie musi być ciśnienie w oponach?
- optymalne – czyli ani nie za niskie, ani nie za wysokie: takie, jakie zaleca producent,
- dostosowane do drogi i obciążenia samochodu – przykładowo, jazda autostradowa z reguły wymaga, aby ciśnienie w oponach było nieco wyższe niż podczas jazdy po mieście. Jeżeli wieziesz więcej pasażerów czy bagażu – warto wziąć także i to pod uwagę.
Praktycznie w każdym samochodzie znajdziesz naklejkę z instrukcją dotyczącą ciśnienia opon. Zwykle jest ona na słupku / drzwiach kierowcy lub na wewnętrznej stronie klapki wlewu paliwa.
Naklejka bierze pod uwagę przede wszystkim liczbę pasażerów i bagażu. Dostosowanie ciśnienia do drogi (autostrada wyższe, droga polna – niższe) to już raczej zadanie, które przypada do wykonania kierowcom na podstawie ich doświadczenia i wiedzy.
Na wspomnianych naklejkach fabrycznych zwykle brakuje miejsca na tyle szczegółów.
Kiedy sprawdzać ciśnienie?
Aby odczyt był dokładniejszy, pomiar ciśnienia przeprowadzaj, gdy opony są zimne. Zrób to przed jazdą lub po przejechaniu tylko krótkiego odcinka drogi (np. kilkaset metrów na najbliższą stację benzynową – jeżeli jest taka potrzeba).
Gdy regularnie sprawdzasz ciśnienie w oponach i przestrzegasz wartości zalecanych przez producenta, masz szansę na do zwiększenie trwałości opon. Będą służyły Ci dłużej.
A jakie są kolejne?
2. Unikaj gwałtownych manewrów i uderzeń
Twój sposób jazdy jest jednym z najważniejszych czynników wpływających na trwałość opon.
Gwałtowne hamowania i przyspieszania powodują przegrzewanie opon, szybsze ścieranie bieżnika i zużycie ogumienia.
Pamiętaj!
Na tempo zużycia opon wpływ może mieć też moc silnika Twojego auta. Wysoka moc oznacza wyższy moment obrotowy i większy nacisk na opony. Szczególnie, gdy kierowca lubi duże przyspieszenia, prędkości i szybkie ruszanie z zatrzymania.
Efekt? Olbrzymi wzrost temperatury opony i większe tarcie. Najlepiej widać to na torach Formuły 1, na których żywotność opon wynosi często… kilkadziesiąt minut.
Do tej kategorii należą też uderzenia mechaniczne.
“Lubisz” od czasu do czasu z impetem wjechać na krawężnik? Zużywasz w ten sposób nie tylko zawieszenie pojazdu, ale przede wszystkim strukturę opony.
Uderzenia w twarde wystające przedmioty (krawężnik, kamień, uskok na drodze, dziury w asfalcie) uszkadzają:
- metalowy oplot, który stanowi “szkielet” opony i zapewnia utrzymanie jej kształtu,
- tworzywo sztuczne na zewnątrz, które staje się podatne na pękanie / rozdarcie.
3. Nie przeciążaj auta
Duży ciężar pojazdu to oczywiście większa praca dla opon. W efekcie szybciej się ścierają i tracą swoje właściwości.
Większemu obciążeniu, a co za tym idzie szybszemu zużyciu, ulegają zazwyczaj opony na osi napędowej (w samochodach osobowych napędzane są zwykle przednie koła).
Z tego względu wielu wulkanizatorów zaleca okresowo “rotować opony”.
Rotowanie oznacza zamianę opon miejscami. Podczas sezonowej wymiany opony używane wcześniej z przodu montujemy na tylną oś i odwrotnie. Dzięki temu opony w Twoim samochodzie będą zużywały się bardziej równomiernie.
Będą też bezpieczniejsze. Bieżnik z przodu i z tyłu musi mieć podobną głębokość, aby samochód np. nie wpadał w poślizgi na zakrętach w trudnych warunkach pogodowych.
4. Dbaj o stan techniczny auta
Zalecenie to dotyczy szczególnie sprawdzania prawidłowej geometrii układu kierowniczego oraz zawieszenia. Każda niesprawność tych układów przyspiesza zużycie bieżnika.
Nieprawidłową geometrię (czyli nierównoległe ustawienie kół) łatwo poznać po oponach, które zaczynają się nierównomiernie ścierać.
I to w szybkim tempie!
5. Regularnie wymieniaj wentyle
Wentyl pomaga utrzymywać prawidłowe ciśnienie w oponach, co przekłada się na większe bezpieczeństwa jazdy i mniejsze zużycie opon.
Siły działające na opony w trakcie jazdy, powodują odkształcanie gumy. Podobnym naciskom podlega wentyl. W efekcie może to uszkodzić jego konstrukcję, narażając oponę na utratę szczelności.
Dobra wiadomość: zmiana wentyla kosztuje ok. 5 zł.
Eksperci zalecają wykonywać ją raz na pół roku, najlepiej wraz z sezonową wymianą opon.
A czy wiesz, że…
Wentyl w czasie jazdy może wyginać się pod kątem nawet 30 stopni. Uszkodzony zawór w ogumieniu może powodować utratę ciśnienia rzędu nawet 0,7 bara tygodniowo
Regularnie sprawdzaj ciśnienie w oponach.
Jeżeli ciśnienie powietrza w kole maleje już po kilku dniach, może to być sygnał do wymiany wentyla / sprawdzenia stanu opony.
6. Dobieraj opony do nawierzchni
Rodzaj i stan nawierzchni, po której jeździsz, ma duży wpływ na trwałość opon w Twoim aucie.
Przykładowo, opony z niskimi oporami toczenia (wąski profil, delikatny bieżnik) nie sprawdzą się podczas częstej jazdy szutrową drogą z ostrymi kamieniami.
Obowiązuje tu zasada – im mniej gładka droga, tym szybsze zużycie opon.
Jeżeli często jeździsz po nietypowych nawierzchniach, rozważ zakup opon przeznaczonych do konkretnych warunków pracy (np. do warunków terenowych, z ang. off-road).
7. Wykonuj przeglądy wizualne ogumienia
Opona sama nie zgłosi Ci, że coś jej dolega. 😉
Regularnie przyglądaj się każdej z opon – wyszukiwanie bąbli, pęknięć, ostrych przedmiotów w bieżniku itp. powinno wejść w krew każdego kierowcy.
8. Wymieniaj opony na letnie i zimowe
Zawsze wymieniaj opony niedługo przed tym, kiedy ma nastąpić prognozowana zmiana warunków pogodowych.
Przyczyna jest prosta – użytkowanie opon w warunkach, do których nie są przystosowane, znacznie zwiększa ich zużycie.
Zimówki używane w letnich temperaturach szybko tracą bieżnik. Nie wspominamy już nawet o bezpieczeństwie, bo jazda po śniegu na letnich oponach to rzecz dla ludzi bez wyobraźni.
Opony letnie nie tylko ślizgają po lodzie / śniegu (ich lamelki nie potrafią tak szybko odprowadzać wody / śniegu).
Nawet, gdy nawierzchnia jest sucha – letnie gumy zwiększają drogę hamowania w niskich temperaturach (poniżej 8 stopni Celsjusza zmiany zaczynają być dostrzegalne).
Przeczytaj więcej o sezonowej wymianie opon na letnie i zimowe.
9. Uważaj na środki chemiczne
Jeżdżąc autem, nie możesz uniknąć kontaktu z wieloma czynnikami, np. solą, którą drogowcy posypują ulice.
Bywa też, że na ulicy dostrzeżesz podejrzaną plamę – omiń ją, jeżeli możesz.
Uważaj także na nieznane substancje w garażu / na parkingu.
Substancje chemiczne potrafią niszczyć lub przyspieszać starzenie tworzyw sztucznych.
Pamiętaj o tym – podczas mycia samochodu poświęć też chwilę każdej z opon. Oczyścisz je w ten sposób z wielu różnych chemikaliów, w tym żrących. To ważne, bo mogą one niezauważenie niszczyć strukturę ogumienia, pogarszając właściwości jezdne.
10. Unikaj ekstremalnych warunków
Tego rodzaju ekstrema nie służą oponom:
- bardzo wysokie lub bardzo niskie temperatury,
- mocne nasłonecznienie,
- jazda po rozgrzanym asfalcie.
Jeśli możesz, unikaj takich warunków pracy / przechowywania opon. Stosowanie się do powyższych porad pomoże Ci wydłużyć trwałość Twoich opon. Są to czynniki, na które możesz mieć wpływ.
A jak na opony oddziałuje upływający czas?
Zużycie opon a wiek opon
Według producentów prawidłowo użytkowane ogumienie powinno wytrzymać przebiegi między 50 a 80 tysięcy kilometrów.
To dystans, którego przejechanie doprowadzi do tzw. granicznego zużycia bieżnika.
Jeśli rocznie pokonujesz autem niewiele kilometrów (np. 5 tysięcy), możesz dojść do wniosku, że właściwie konieczność wymiany zużytych opon nie będzie Cię w ogóle dotyczyć.
To błąd, bo oprócz pokonywanego dystansu na opony negatywnie oddziałuje też czas.
Minimalna rekomendowana głębokość bieżnika w oponach letnich:
Kiedy zwiększa się ryzyko awarii opon?
Opony ulegają procesowi starzenia. Temperatura, promieniowanie UV, wilgoć – wszystkie te czynniki sprawiają, że mieszanka gumowa z czasem staje się twarda i krucha.
A wtedy parametry opony spadają.
W efekcie nie gwarantują już one ani odpowiednich osiągów, ani bezpieczeństwa.
Przepisy prawa nie określają wprawdzie granicznego wieku ogumienia, ale przyjmuje się, że wynosi on 10 lat.
Tyle teoria.
Praktyka mówi bowiem co innego – rzeczoznawcy niezależnej organizacji Dekra stwierdzili, że ryzyko awarii opon zwiększa się drastycznie już po 6 latach!
Co ważne, dotyczy to także ogumienia o niewielkim zużyciu.
Głębokość bieżnika
Wiek to jedno, jednak najważniejszym parametrem decydującym o możliwości dalszej eksploatacji opony pozostaje jej stan techniczny. A szczególnie głębokość bieżnika.
Według prawa: minimalna wartość to 1,6 mm.
Jeśli jednak zależy Ci na własnym bezpieczeństwie, wymień opony już przy głębokości bieżnika:
- 3 mm dla opon letnich,
- 4 mm w przypadku opon zimowych.
To da Ci pewność, że będą spełniały swoją rolę w trudnych warunkach drogowych.
A jeśli masz wątpliwości, spójrz na poniższą grafikę. Pokazuje ona, że opony z płytkim bieżnikiem mogą być szczególnie niebezpieczne na mokrej drodze.
Twój samochód może jechać w stałym aquaplaningu (czyli będzie płynął po wodzie, bez dotykania nawierzchni). W tej sytuacji każdy zakręt, czy próba hamowania mogą zakończyć się utratą kontroli i wypadkiem.
Czy opony klasy premium są trwalsze?
To zależy od tego, jak je będziesz eksploatować. Są marki szczycące się dłuższą żywotnością najbardziej zaawansowanych modeli ze swojej oferty (np. Michelin czy Goodyear).
- Opony klasy premium są zaprojektowane tak, aby poradzić sobie z trudnymi warunkami na drodze i umożliwić bezpieczną jazdę.
- Produkowane są przy użyciu zaawansowanych technologii i poddawane wielu testom.
- Sprawdzane są przeróżne elementy opony, od architektury bieżnika aż po skład mieszanki.
Celem jest m.in. uzyskanie jak najkrótszej drogi hamowania i wyeliminowanie podatności na poślizg, bądź aquaplaning.
Czy warto kupować używane opony?
Posiadasz auto kompaktowe? Za komplet nowych opon dobrej klasy możesz zapłacić nawet 1500 zł.
To sporo, dlatego wielu kierowców zastanawia się, jak obniżyć ten koszt. Rozważają oni zakup opon klasy ekonomicznej. Inną opcją są opony używane (np. klasy premium) z wystarczającą wysokością bieżnika, albo po regeneracji.
Zapytasz pewnie: „Czy takie opony są bezpieczne?”.
Wiele zależy od tego, co działo się z nimi wcześniej. Prawidłowo używane mogą długo i bezpiecznie służyć kolejnemu użytkownikowi.
Jeśli masz jakiekolwiek wątpliwości co do historii używanych opon – radzimy wycofać się z transakcji. Samodzielnie rozważ, czy oszczędność paru złotych jest warta ryzyka. Tym bardziej, jeżeli tym samochodem na co dzień podróżują również Twoi bliscy.
Jeśli jednak zdecydujesz się na zakup używanej lub regenerowanej opony, obejrzyj ją dokładnie pod kątem pęknięć i wybrzuszeń.
I jeszcze jedno – egzotyczne i nadzwyczaj tanie marki opon traktuj na równi z używanymi. Podchodź do nich z najwyższą ostrożnością. Na własnym bezpieczeństwie nie warto oszczędzać.
Gdzie oddać zużyte opony?
Planujesz zakup nowych opon? Być może już zastanawiasz się: „a co zrobić ze starymi oponami?”.
Oto Twoje opcje:
- Pozostaw je w zakładzie wulkanizacyjnym przy okazji wymiany na nowe. Zakłady często to oferują (za symboliczną opłatą), choć prawo tego od nich nie wymaga.
- Przekaż je do Punktu Selektywnej Zbiórki Odpadów Komunalnych (PSZOK).
- Oddaj ogumienie do Centrum Utylizacji Opon (utylizacjaopon.pl). To największa w Polsce organizacja zajmującą się recyklingiem zużytych opon. Aby zamówić ich odbiór, należy założyć konto w aplikacji CUO Utylizacja i wypełnić formularz zamówienia. CUO umieszcza również na terenie kraju specjalne kontenery, do których można wrzucić zużyte opony.
- Skorzystaj z lokalnych akcji zbiórki odpadów, organizowanych przez samorządy.
Możesz też wykazać się kreatywnością i zrobić z nich… stolik lub donicę do ogrodu.
Nigdy nie wyrzucaj lub – jeszcze gorzej – nie próbuj palić opon! Ryzykujesz w ten sposób nie tylko grzywną, ale przede wszystkim zdrowiem. Spalanie opon wyzwala dioksyny, czyli jedne z najbardziej rakotwórczych i trujących związków chemicznych, które znamy. Truje nie tylko dym, dioksyny osiadają także na roślinach i w glebie. Rozkładają się dopiero po około 7 latach.
Opony – wpływ na środowisko naturalne
Porzucone opony to znany widok na nielegalnych składowiskach odpadów, jakich można w Polsce znaleźć setki.
Mieszanka gumowa, z której wykonane są opony, zawiera nieprzyjazne dla środowiska substancje chemiczne. Mogą one rozkładać się nawet setki lat (tyle trwa rozpad niektórych plastików). Są to np. oleje, żywice, stal, sadza czy krzemionka.
Dobra wiadomość: zużyte opony podlegają recyklingowi. Pozyskany z nich materiał ma wiele zastosowań, m.in. przy produkcji elementów gumowych (np. wycieraczek, dywaników, uszczelek), nawierzchni asfaltowych, podkładów kolejowych i znaków drogowych.
Jak przedłużyć żywotność opony?
W tym artykule omówiliśmy czynności eksploatacyjne, które możesz stosować, aby dłużej cieszyć się swoimi oponami.
- Kupuj najlepsze opony, na jakie możesz sobie pozwolić. Zwiększysz swoje bezpieczeństwo na drodze.
- Dbaj o prawidłowe ciśnienie powietrza w oponach.
- Regularnie zmieniaj wentyle.
- Dbaj o stan techniczny samochodu i dopasuj styl jazdy do warunków na drodze.
- Unikaj ekstremalnych warunków (temperatura, nasłonecznienie itp.) i kontaktu opon z chemikaliami.
- Właściwie przechowuj ogumienie.
- Regularnie oglądaj opony pod kątem uszkodzeń.
To wystarczy, żeby cieszyć się nowym kompletem przez lata!
Bezpiecznej jazdy!